Eva de Bruijne: “Taal aan Zee kan tot en met 2020, met financiering van het Oranje Fonds, spreekvaardigheidslessen aanbieden voor asielzoekers en vluchtelingen in de regio Zuid-Holland. Op advies van Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF hebben we ervoor gekozen om lessen ook aan te bieden bij het schakeljaar van de Haagse Hogeschool.
In het schakeljaar bereiden vluchtelingenstudenten zich voor op een studie in het hoger onderwijs. Naast Nederlandse lessen krijgen zij vakken die van belang zijn voor hun vervolgstudie (zoals studievaardigheden en Engels) én wennen ze aan de Nederlandse onderwijscultuur. Een studie volgen in het Nederlands is voor deze groep studenten, ondanks alle inspanningen en het intensieve onderwijsprogramma, niet eenvoudig. Dat komt onder meer doordat ze, buitenom de lessen, weinig contact hebben met Nederlanders.”
Docenten Bep van Vliet en Pelle Matla vertellen over de lessen Spreekvaardigheid die zij verzorgden in twee groepen van het schakeljaar bij de Haagse Hogeschool.
‘Nu durf ik Nederlands te spreken’
Toen we begonnen aan de lessen Spreekvaardigheid, ontmoetten we bij de studenten vooral onzekerheid. Over uitspraak, grammatica, woordenschat, en vooral, over durf om te spreken. De meesten wonen al een paar jaar in Nederland, hierheen gekomen uit Syrië, Jemen, Afghanistan, Eritrea. Ze willen verder studeren in het HBO, wat taalniveau B2 vereist. Maar wat bleek? De meesten spraken buiten de lessen op de hogeschool om bijna nooit Nederlands. Een rondje in de klas bood al snel duidelijkheid: de drempel om gewoon een gesprekje aan te knopen met een Nederlander was voor velen te hoog.
“Eerst was het moeilijk om Nederlanders goed te begrijpen. Het gaat beter sinds ik aan de cursus Spreekvaardigheid begon, en daarnaast werd mijn woordenschat groter. Ik heb in de cursus niet alleen woordenschat geleerd, maar ook leerde ik hoe met Nederlandse mensen een gesprek te voeren op werk of in de Nederlandse maatschappij.”
Haniye,cursist (zie foto)
Vrij spreken
Voor ons docenten was het even zoeken: hoe konden we studenten vrij leren spreken? We gebruikten wel het boek Beter Nederlands Spreken, maar de oefeningen daarin sloten toch niet goed aan op deze prangende behoefte. Gaandeweg leerden wij dat achter de wens vrij te spreken een andere lag: emoties onder woorden brengen; spreken over hun ervaringen in Nederland; de druk die het Schakeljaar met zich meebrengt; de zoektocht naar welke studie geschikt voor hen is; stress over het Staatsexamen.
“Ik heb in deze lessen meer geleerd dan in de andere lessen. De docent ging overal op in”
Mohamed, cursist
Verschillende lesvormen
We vonden verschillende lesvormen om hieraan gehoor te geven. Zo stuurden we ze met eenvoudige opdrachten de hogeschool in om informatie in te winnen bij medestudenten of informatiebalies. In spreekbeurten konden studenten hun kennis en interesses kwijt, oefenen met om voor een groep te spreken en leren elkaar feedback te geven. Liedjes en teksten van Nederlandstalige artiesten gaven aanleiding voor klassengesprekken over emoties. In debatten over stellingen kwam argumenteren aan de orde. Aan hun reacties merkten we dat ze dit fijn vonden. En, wat heel mooi was, we zagen ze loskomen, opbloeien, zelfverzekerder worden, ook al ging het spreken nog niet foutloos.
Iets gezelligs
De laatste les was op 19 maart. De studenten vinden het jammer dat de lessen Spreekvaardigheid zijn afgelopen. Wij ook, maar we gaan in mei nog iets gezelligs met onze groepen doen. Wandelen door de stad, naar een museum, naar het strand. We doen dit per slot van rekening voor Taal aan Zee!
“ In mijn les schrokken studenten toen ze hoorden dat 19 maart de laatste les is. Ze wilden nog zoveel leren! Het is niet anders. Daarom denken we aan een ontspannen terugkom-moment.”
Pelle, docent
Vacature groepsdocent
Enthousiast geworden? We zijn nog op zoek naar een vrijwillige docent die van 16 april tot en met 25 juni (en mogelijk ook na de zomer) één keer per week op dinsdagochtend wil lesgeven aan een spreekgroep bij de Haagse Hogeschool.
Kijk hier voor de vacature. Neem voor meer informatie contact op met Eva de Bruijne (e.debruijne@taalaanzee.nl of 070-3456005).