Onderstaande sprekers gaven tijdens het symposium “Taal (aan Zee) verbindt – de kracht van vrijwilligers in de volwasseneneducatie” een inleiding op de thema’s die in de werksessies verder uitgediept werden.
- Tim ’S Jongers, coördinator Kenniscentrum PEP nam ons mee in de waarde van het vrijwilligerswerk voor de samenleving nu en in de toekomst, toegespitst op de Haagse situatie en specifiek op Taal aan Zee.
- Elwine Halewijn, directeur Volwasseneneducatie – Senior adviseur van het Instituut voor Taalonderzoek en Taalonderwijs Amsterdam (ITTA UvA BV) heeft verteld over de uitkomsten van het Erasmusplus+ project Volunteers in Migrant Education (VIME): roles and competences. In dit Europese project, uitgevoerd tussen 2016 en 2018 met partners in Nederland, Slovenië, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk, is geïnventariseerd in welke rollen vrijwilligers van toegevoegde waarde zijn in de educatie. Dit heeft geresulteerd in een model waarmee de inzet van vrijwilligers, naast en in samenwerking met professionals, op het gebied van taal en geletterdheid verbeterd kan worden.
- Ingrid Suasso de Lima de Prado, directeur Taal aan Zee vertelde vanuit de dagelijkse praktijk van de organisatie over het belang en de meerwaarde van de inzet van vrijwilligers in educatieve activiteiten. Tevens ging zij in op de Haagse taalketen waarbij formele en nonformele taalaanbieders, andere partijen en de gemeente samenwerken aan een aansluitende taalketen en de bestrijding van laaggeletterdheid en taalachterstanden.
Hieronder de plenair gepresenteerde resultaten uit deze sessies.
Kijk hier als je het uitgebreide verslag van de werksessies wil downloaden of afdrukken.
Werksessie 1: Nonformele educatie en de (nieuwe) inburgering
Inleider: Sylvia de Groot Heupner van Het Begint met Taal
Vraagstelling:
• Welke rol kan en wil de nonformele educatie spelen in de (nieuwe) inburgering?
• Wat kan taalcoaching betekenen voor de (nieuwe) inburgering?
• Welke vormen van samenwerking formele/nonformele educatie zijn er te organiseren met het oog op de nieuwe wet, bestaan er op dit moment al en waarom is dit van toegevoegde waarde voor nieuwkomers?
Resultaten:
- Taalleerders vormen een diverse groep, verschillende invalshoeken, het is lastig daar één lijn in vinden.
- Er zijn nog veel onduidelijkheden over de nieuwe wet inburgering en wat voor consequenties deze heeft en hoe we de samenwerking dan moeten zoeken.
- Veel organisaties en docenten en vrijwilligers weten wel wat van elkaar maar doen daar niet heel actief wat mee.
- In Den Haag is het Taalketenoverleg waar allerlei (taal)organisaties bij elkaar komen en waar Ingrid Suasso in haar inleiding wat over heeft verteld. Daar wordt al wat intensiever samengewerkt.
- Eén van de conclusies was dat we wel de verbinding met elkaar moeten zoeken juist als de wet inburgering nog zo onzeker is.
- Op praktisch niveau kwamen er ook leuke tips naar voren. Denk aan de intakes van cursisten, dan ontbreekt er vaak veel informatie en is het onduidelijk wie er nou met welke cursist bezig is. Kunnen we dat op een of andere manier beter stroomlijnen, bijvoorbeeld met een volgsysteem?
Werksessie 2: (Meer)waarde van de inzet van vrijwilligers
Inleider: Tim ’S Jongers van PEP
Vraagstelling:
- Wat is de toegevoegde waarde van de inzet van vrijwilligers op het gebied van educatie, participatie en integratie?
- Wat levert het de deelnemers, de vrijwilligers en de samenleving op?
- Wat is er in dit kader nodig om vrijwilligers succesvol in te zetten?
Resultaten:
- Het model ‘vrijwilligerskwadrant’ is besproken wat natuurlijk een weergave is van de werkelijkheid, de werkelijkheid zelf is veel genuanceerder. Wat interessant was dat er 4 rollen naar voren kwamen; de stimulator, de regelaar, de dienstverlener, de ondernemer.
- Het belangrijkste dat er uit kwam is dat je vanuit de organisatie vaak zoekt naar een vrijwilliger, wat voor soort type zou dat moeten zijn, bijvoorbeeld een ondernemende regelaar die dienst verleent en daar ga je dan actief op zoeken.
- Als vrijwilligers al binnen zijn is het ook heel goed om te blijven kijken waar die persoon zich bevindt in het kwadrant en hoe je als organisatie ervoor kan zorgen dat hij/ zij de middelen krijgt om zich fijn te blijven voelen.
- Iemand kan ook verschuiven in dat kwadrant. De gemene deler is blijven waarderen en dat kan op heel veel verschillende manieren en het individu blijven zien en zijn of haar behoeftes in zijn of haar rol.
- Kijk hier voor meer informatie over het vrijwilligerskwadrant.
Kijk hier voor meer informatie over het vrijwilligerskwadrant.
Werksessie 3: De verschillende rollen van vrijwilligers in de educatie
Inleider: Elwine Halewijn van ITTA
Vraagstelling:
- Welke rollen vervullen vrijwilligers in de educatie naast en in samenwerking met de formele educatie en zijn er nog andere rollen denkbaar?
- Wat wordt daarin gevraagd van vrijwilligers op het gebied van competenties?
- Wat kunnen we van de praktijkvoorbeelden uit bij het VIME-project betrokken landen leren?
Resultaten:
- De deelnemers hebben zich gebogen over het VIME-model en welke competenties worden gevraagd van welke type vrijwilliger. Hoe kijk je zelf naar die competenties als taalvrijwilliger en vind je dat je die in huis hebt of niet?
- Aanvullend op het VIME-model zijn er nog drie andere of alternatieve rollen voor de vrijwilliger bedacht door de aanwezigen:
- een gidsfunctie: zorg dat er vrijwilligers zijn die taalleerders kunnen vertellen wat er allemaal waar te doen is.
- een functie van een vervangend gezin. Dit is een bestaand project ‘Samen Hier’ van Justice and Peace. In dat project committeren een aantal mensen zich voor een periode van een jaar om te zorgen dat een taalleerder opgenomen wordt in de samenleving en zo niet alleen de taal leert maar over de hele breedte integreert.
- de functie van professioneel getrainde vrijwillige docent. Bij Taal aan Zee geven vrijwilligers wel groepslessen niveauverhoging en deze rol ontbreekt in het VIME-model.
Kijk hier voor meer informatie over VIME.
Werksessie 4: De Haagse Taalketenaanpak
Inleider: Ingrid Suasso de Lima de Prado van Taal aan Zee
Vraagstelling:
- De Haagse Taalketen, wat zijn de behaalde successen en wat kan verbeterd?
- Wat is er nodig om de laaggeletterdheid in Den Haag nog beter aan te pakken?
Resultaten:
- Organiseer kinderopvang in de wijken en het liefst gratis en informeel (in Buurthuis Mandelaplein/Piëzo Zoetermeer is het er) zodat vrouwen deel kunnen nemen aan educatie.
- Definieer de leervraag (taalleerder centraal) en breder dan alleen de vraag naar taal, kijk naar sociale redzaamheid. Pak meerdere problemen tegelijkertijd aan. Dat vraagt een integrale aanpak.
- Organiseer makkelijk toegankelijke programma’s Taal in de Praktijk, bijvoorbeeld een rondleiding door de supermarkt i.s.m. met AH, lees/behandel met elkaar alle teksten, of op straat; een stadswandeling, lees/behandel alle teksten die je onderweg tegenkomt. Zo kan worden ervaren dat leren ook leuk kan zijn.
Werksessie 5: De praktijk van Taal aan Zee in beeld en gesprek
In deze werksessie gingen gasten van het symposium in gesprek met mensen uit de praktijk, cursisten/deelnemers, ambassadeurs, vrijwillige (groeps)docenten, taalcoaches en taalmaatjes.
De sessie startte met de première van de nieuwe introductiefilm over de thuislessen van Taal aan Zee. De film is speciaal gemaakt voor nieuwe vrijwillige taalcoaches om een goed beeld te krijgen van de praktijk van het geven van Nederlandse les aan huis aan geïsoleerde anderstaligen.
Je kunt de film hieronder zien.
